W Łodzi mamy 47 willi fabrykanckich. W kolejnej wycieczce po tych zabytkowych i ważnych dla historii Łodzi, Wydział Kultury UMŁ prezentuje willę Ernsta Leonhardta. Mieści się ona w parku przy ul. Pabianickiej 2a. Dla wielu łodzian jest to miejsce dobrze znane, bo na parterze tej fabrykanckiej willi mieści się Urząd Stanu Cywilnego, ale - jak mówi Dagmara Śmigielska, dyrektor Wydziału Kultury UMŁ - spora część uczestników ceremonii ślubnych odbywających się w tym miejscu prawdopodobnie nawet nie wie, jak ważne to miejsce dla XIX-wiecznej, przemysłowej Łodzi.
Zaczynając opowieść o willi Ernsta Leonhardta, należy cofnąć się do 1877 r., kiedy to Rosja wprowadziła bardzo wysokie cła na wyroby włókiennicze i wełniane. Reakcją zachodnich przemysłowców na ten ruch było przeniesienie produkcji na teren Królestwa Polskiego będącego częścią Cesarstwa Rosyjskiego. Jak informuje Maria Nowakowska, łódzki przewodnik turystyczny, wśród tych którzy się zdecydowali na taki ruch był Ernst Leonhardt ze wspólnikami: Woelkertem (szwagrem) i Girbardtem (kolegą ze szkolnych lat). W 1878 roku Leonhardt ze wspólnikami uruchomili w Łodzi fabrykę (ulokowaną miedzy placem Niepodległości a ul. Rzgowską). W miejscu, które przemysłowcy wybrali jako lokalizację fabryki i swoich willi, przepływała rzeka Dąbrówka, która była granicą między wsią Dąbrowa i Łodzią.
Imperium Leonhardta było typowym zespołem rezydencjalno-fabrycznym – tuż obok fabryki jej właściciel budował swoją willę. Fabryczny gwar i zanieczyszczenia przynajmniej częściowo niwelowane były dużym parkiem (obecnie park Legionów), który mieścił oprócz willi głównego właściciela także dwie wille jego wspólników. W tamtych czasach park był zamknięty, a powszechnie dostępny dla mieszkańców miasta stał się po II wojnie światowej. W czasach Leonhardta w parku znajdowały się trzy stawy. Jeden z nich miał charakter rekreacyjny, dwa pozostałe służyły jako źródło wody do celów przemysłowych.
Willa Leonhardta została zbudowana w osi ul. Piotrkowskiej. Z okien ogrodu zimowego, w którym teraz odbywają się uroczystości ślubne, widać obsadzoną lipami aleję, która jest przedłużeniem ul. Piotrkowskiej.
Z kompleksem Leonhardtów wiąże się też wybudowana w latach 1910-1911 kamienica Jana Starowicza (dyrektora zakładów, dziadka Lwa Starowicza) przy ul. Piotrkowskiej 292, znana łodzianom jako Kamienica pod Góralem.
Wnętrza willi Leonhardta po II wojnie światowej zostały gruntownie przebudowane. Władza ludowa ulokowała w budynku przedszkole, pracownię plastyczną i mieszkania. W 1974 r. miał miejsce remont, a budynek został przeznaczony na pałac ślubów. Powojenne przebudowy prowadzone były na dużą skalę, a w ich wyniku wnętrza zupełnie straciły historyczny wygląd i układ.
Willa Leonhardta została wzniesiona w latach 1900-1901 w stylu renesansu włoskiego. Obiekt powstał według planów architektonicznych Ignacego Markiewicza. Charakterystyczny dla tej willi jest kartusz z literą „L” zwieńczony maską z twarzą anioła, widoczny nad oszklonym wykuszem (od strony płnocnej) i tarasem z drugiej strony budynku. Warto też zwrócić uwagę na pas pod okapem, w którym widoczne są girlandy kwiatowo-owocowe. Dekoracje okien na wysokim parterze i I piętrze są zróżnicowane – na parterze są to płaskie nadproża, na piętrze trójkątne naczółki, pod którymi widać girlandy. Okna zdobią dwie woluty, z których po obu stronach okien zwisają kampanule, czyli dzwonki. Charakterystyczny dla tej willi jest też wystający drewniany okap, w którym uwagę zwracają kroksztyny (architektoniczny element podtrzymujący, osadzony w ścianie i wydatnie z niej wystający).
Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć i na spacer do parku Legionów.
