Przypomnijmy, że gabinet medyczny jest dedykowany przede wszystkim osobom w kryzysie bezdomności przebywającym na terenie Łodzi, które mimo możliwości skorzystania ze wsparcia w postaci placówki, podejmują decyzje o przebywaniu w przestrzeni publicznej, czyli np. w pustostanach lub na ulicach. Są to osoby na ogół nieposiadające meldunku, dokumentów tożsamości oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Pomoc we wspomnianym Punkcie otrzymają również osoby korzystające z łódzkich schronisk, noclegowni, mobilnych łaźni oraz jadłodajni, jak również osoby w tzw. ukrytej bezdomności, czyli przebywające tymczasowo u znajomych.

Osobom w kryzysie bezdomności przebywającym na terenie Łodzi udzielamy kompleksowego wsparcia przez cały rok - mówi Adam Wieczorek, wiceprezydent Miasta Łodzi. – Przede wszystkim jest to funkcjonujący w strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi Wydział Wspierania Osób w Kryzysie Bezdomności z siedzibą przy ul. Objazdowej 17, ale jest także noclegowania oraz prowadzone na nasze, miejskie zlecenie trzy schroniska, dwie mobilne łaźnie, Punkt Pomocy Charytatywnej i mieszkania wspierane dla osób wychodzących z bezdomności przy ul. Trębackiej, a wkrótce również mieszkania treningowe przy ul. Pogonowskiego 34. W okresie jesienno-zimowym oferta jest rozszerzana corocznie dodatkowo o „Autobus dla bezdomnych i potrzebujących” kursujący wieczorami po ulicach Łodzi oraz Świetlicę dla Bezdomnych funkcjonującą w ciągu dnia. Nowo powstały gabinet medyczny jest doskonałym uzupełnieniem tej kompleksowej oferty.

Pomoc doraźna i interwencyjna

Lokal, w którym został uruchomiony punkt medyczny, ma prawie 70 mkw. powierzchni i składa się m.in. z poczekalni dla osób oczekujących na pomoc, właściwego gabinetu medycznego oraz zaplecza sanitarnego i socjalnego. Wchodzi się do niego bezpośrednio z ulicy.

Wsparcie udzielane za pośrednictwem gabinetu ma charakter doraźny i interwencyjny - mówi Piotr Kowalski, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi. – W przypadku poważniejszych urazów, ran, stanów zagrażających życiu lub zdrowiu, a także sytuacji, które wymagają zaawansowanej diagnostyki lub leczenia, osoby zgłaszające się do punktu są kierowane do odpowiednich placówek szpitalnych lub specjalistycznych poradni. Gabinet stanowi także punkt pierwszego kontaktu i budowania relacji z osobami wykluczonymi, z myślą o ich dalszym wsparciu i integracji społecznej. Dlatego Centrum Służby Rodzinie ściśle współpracuje z naszym Wydziałem Wspierania Osób w Kryzysie Bezdomności. Korzystający z Punktu otrzymują – poza podstawową pomocą medyczną – również edukację zdrowotną i wsparcie emocjonalne.

Ratowniczka medyczna i wolontariusze medyczni na miejscu

Na miejscu w gabinecie jest dostępny w trakcie jego otwarcia konsultant ds. aktywizacji zdrowotnej oraz ratowniczka medyczna. Wspomagają ich wolontariusze medyczni działający w ramach Ulicznej Misji Medycznej będącej częścią Centrum Służby Rodzinie. Obecnie grono to liczy około 30 wolontariuszy, w którym są m.in. lekarze, pielęgniarki/pielęgniarze, ratownicy medyczni, psychologowie oraz studenci kierunków medycznych (pielęgniarstwa, ratownictwa oraz kierunku lekarskiego).

Pierwsze tygodnie działania gabinetu pokazują, jak bardzo takie miejsce było potrzebne – mówi ks. Arkadiusz Lechowski, dyrektor Centrum Służby Rodzinie. - Osoby w kryzysie bezdomności korzystają z niego chętnie – często jest to dla nich pierwszy kontakt z opieką zdrowotną od wielu miesięcy, a czasem lat. Wiele z nich podkreśla, że to właśnie tutaj czują się traktowane z powagą i szacunkiem. Tego rodzaju działalność nie byłaby możliwa bez wolontariuszy medycznych. Dlatego zapraszamy kolejnych zainteresowanych do włączenia się zarówno w niedzielne dyżury Ulicznej Misji Medycznej na placu przy skrzyżowaniu ul. Piotrkowskiej i ul. Stanisława Kostki, na którym grupa „Zupa na Pietrynie” wydaje osobom w kryzysie bezdomności ciepły posiłek, jak i w pracę gabinetu. Każda dodatkowa osoba w zespole oznacza konkretną, realną pomoc dla ludzi, którzy często nie mają żadnego innego miejsca, w którym mogą liczyć na wsparcie.

Skaleczenia, otarcia, stłuczenia...

Dotychczasowi pacjenci, którzy pojawili się w gabinecie, zgłaszali się przede wszystkim ze stanami nagłymi oraz urazami wymagającymi natychmiastowej interwencji.

Potrzebujący przychodzą do nas między innymi ze skaleczeniami, otarciami, stłuczeniami, infekcjami skórnymi oraz innymi drobnymi urazami, które w warunkach życia w przestrzeni publicznej i przy ograniczonym dostępie do higieny mogą szybko prowadzić do powikłań - mówi Beata Miszczak, ratowniczka medyczna Centrum Służby Rodzinie pracująca na co dzień w gabinecie. - Pomoc była udzielana bezpośrednio na miejscu i polegała na opatrywaniu ran i urazów, podaniu doraźnych środków przeciwbólowych i opatrunkowych, wstępnym rozeznaniu stanu zdrowia, poradach dotyczących dalszego postępowania i, w razie potrzeby, wskazaniu odpowiednich placówek ochrony zdrowia, jeśli przypadek wymagał specjalistycznej interwencji.

Nie ma konieczności zapisów

W przypadku gabinetu nie są prowadzone zapisy na wizyty. Pacjenci mogą zgłosić się spontanicznie, bezpośrednio z ulicy, w dniach i godzinach otwarcia punktu.

Od pierwszego kontaktu dokładamy starań, aby osoba zgłaszająca się do gabinetu poczuła się bezpiecznie i została potraktowana z szacunkiem - mówi Kamil Rosiak, konsultant Centrum Służby Rodzinie ds. aktywizacji zdrowotnej w Gabinecie. - Oferujemy im ciepłą herbatę oraz wodę. Ten etap ma ogromne znaczenie, ponieważ pozwala przełamać dystans i stopniowo budować relację opartą na zaufaniu – szczególnie istotną w przypadku osób doświadczających bezdomności, które często mają za sobą trudne doświadczenia, w tym brak pozytywnych kontaktów z instytucjami czy służbą zdrowia. Dopiero gdy pacjent czuje się komfortowo, przystępujemy do wstępnego rozeznania stanu zdrowia, zbieramy podstawowy wywiad, oceniamy objawy, w razie potrzeby wykonujemy pomiary i oględziny.

Na funkcjonowanie gabinetu Miasto Łódź przekaże do końca 2027 r. dotację w wysokości 80 tys. zł, w tym 20 tys. zł w tym roku i po 30 tys. zł w 2026 r. i 2027 r. Środki te zostaną przeznaczone m.in. na opłaty za media, zakup niezbędnego wyposażenia, środków czystości oraz leków i materiałów medycznych.

Według ostatniego liczenia, przeprowadzonego w lutym 2024 r. w ramach ogólnopolskiej akcji, w Łodzi jest nieco ponad 700 osób w kryzysie bezdomności (w gronie tym są także osoby przebywające w placówkach dedykowanych bezdomnym). W porównaniu z danymi z wcześniejszych lat, liczba ta uległa zmniejszeniu.

Wszyscy wymagający wsparcia mogą korzystać na co dzień z następujących placówek: Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn przy ul. Nowe Sady 17, Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn przy ul. Szczytowej 11, Schronisko dla Kobiet przy ul. Kwietniowej 2/4 oraz Noclegownia przy Miejskim Centrum Terapii i Profilaktyki Zdrowotnej przy ul. Przybyszewskiego 253. Łącznie wyżej wymienione miejsca zapewniają prawie 265 miejsc dla bezdomnych. Dodatkowo jest jeszcze Dom Samotnej Matki im. Stanisławy Leszczyńskiej przy ul. Broniewskiego 1a (60 miejsc – dla 30 kobiet i 30 dzieci) oraz Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie przy ul. Franciszkańskiej 85 (24 miejsca).