Choroba Alzheimera zaczyna dotykać coraz młodszych osób, nawet poniżej 40 roku życia. Brak dostatecznej wiedzy pacjentów i lekarzy powoduje, że chorzy są często nieodpowiednio leczeni. Tymczasem aż 50 - 75 procent wszystkich przypadków demencji jest związanych z chorobą Alzheimera.
Na chorobę Alzheimera cierpi w Polsce 370-460 tys. osób (dane szacunkowe Alzheimer Polska). Wbrew opinii wielu lekarzy, demencja nie jest częścią normalnego procesu starzenia się i powinna być właściwie leczona. Brak kompleksowego systemu opieki nad tą szczególną grupą osób jest ogromnym wyzwaniem zarówno dla chorych, jak i opiekunów, ponieważ choroby otępienne wiążą się z wielkim obciążeniem dla rodzin osób chorych. W badaniach Alzheimer Polska ponad połowa opiekunów przyznaje, że ich zdrowie ucierpiało z powodu długotrwałej, wymagającej opieki nad bliską osobą.
– Dlatego konieczne jest stworzenie Polskiego Planu Alzheimerowskiego, o powstanie którego apelujemy już od dekady – mówi Maja Maciaszczyk z Łódzkiego Towarzystwa Alzheimerowskiego, organizatorka ogólnopolskiej konferencji z udziałem przedstawicieli kilkunastu organizacji zajmujących się opieką nad osobami dotkniętymi chorobami otępiennymi i wsparciem dla ich rodzin.
Ze względu na brak systemowych rozwiązań w każdym regionie polityka społeczna w tym zakresie prowadzona jest nieco inaczej. W Łódzkiem jej podstawą jest między innymi Wojewódzki Plan Transformacji. Na terenie regionu działa kilka organizacji zajmujących się tematyką chorób otępiennych. Szczególnie aktywne na tym polu jest Łódzkie Towarzystwo Alzheimerowskie, którego celem jest nie tylko propagowanie wiedzy na temat choroby, terapia w chorobach otępiennych czy pomoc osobom chorującym, ale również ich opiekunom.
Na co dzień ŁTA podpowiada, jak sobie radzić, gdzie szukać pomocy. Prowadzi badania przesiewowe, warsztaty terapii zajęciowej dla podopiecznych. – Odrębną sprawą jest kondycja opiekunów osób chorujących. Zajmowanie się osobą bliską z chorobą otępienną bywa zadaniem wyczerpującym i to nie tylko fizycznie. To z myślą o nich prowadzimy grupę wsparcia. Spotkania pozwalają wymienić się doświadczeniami, podzielić trudnymi emocjami, przemyśleniami i problemami związanymi z opieką – mówi Maja Maciaszczyk. – Działamy od ponad ćwierć wieku, ale chyba nigdy nie byliśmy potrzebni tak bardzo jak teraz, gdy mocno zmienia się struktura społeczeństwa starzejącego się i rośnie liczba osób z chorobami otępiennymi.
ŁTA we współpracy z miejskimi instytucjami, głównie z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Łodzi, podejmuje też wiele działań angażujących lokalną społeczność.
– Przykładem może być zrealizowana przez nas w ubiegłym roku w porozumieniu z Łódzkim Towarzystwem Alzheimerowskim, łódzką Policją i łódzką Strażą Miejską kampania „Pomóż mi znaleźć drogę do domu” mająca ograniczyć liczbę zaginięć osób z chorobami otępiennymi. Funkcjonariusze miejskich służb i nasi pracownicy zostali wyposażeni w materiały informacyjne pomagające rozpoznawać symptomy choroby otępiennej i wskazujące metody udzielania im pomocy – mówi Piotr Kowalski, zastępca dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi ds. programów społecznych i osób z niepełnosprawnościami. – Łódzkie Towarzystwo Alzheimerowskie przeszkoliło część naszych pracowników socjalnych, którzy mają na co dzień bezpośredni kontakt z wieloma łodzianami.
Łódzki MOPS przyjmuje sygnały od sąsiadów, rodziny i znajomych osób starszych, wymagających wsparcia czy pomocy ze strony np. pracowników socjalnych lub w postaci usług opiekuńczych. Osoby potrzebujące pomocy w codziennych obowiązkach, takich jak przygotowywanie i podawanie jedzenia, zakupy, pranie, prasowanie, towarzyszenie podczas wizyt u lekarza, wykupywanie leków w aptece, itd. Zgłaszać się mogą m.in. do trzech Wydziałów Pracy Środowiskowej działających na terenie Łodzi w ramach MOPS. . Adresy oraz numery telefonów do wszystkich wydziałów można znaleźć na stronie internetowej: www.mops.lodz.pl.
Oprócz materiałów informacyjnych dla tego typu akcji ŁTA przygotowuje też specjalistyczne publikacje, np. zestawy ćwiczeń do codziennej pracy z podopiecznymi. Najnowsza z publikacji „Otępienie. Pytania i odpowiedzi” została wydana z okazji czerwcowej konferencji i trafi do jej uczestników z całego kraju.
– Pomysł na jej napisanie zrodził się w czasie pandemii, gdy Dom Dziennego Pobytu dla Osób z Chorobą Alzheimera został tymczasowo zamknięty, a opiekunowie rodzinni chorych zostali odcięci od pomocy świadczonej przez Łódzkie Towarzystwo Alzheimerowskie w „realnym świecie” – opowiada Sonia Cieślik, autorka książki. – Wtedy pozostał nam kontakt telefoniczny i internetowy. Opiekunowie codziennie dzwonili i pisali z prośbą o porady w najróżniejszych kwestiach dotyczących problematyki chorób otępiennych. Pytania te często się powtarzały i to zainspirowało mnie do rozpoczęcia serii artykułów publikowanych w formie Q&A, czyli krótkich pytań i odpowiedzi – wspomina. Artykuły cieszyły się taką popularnością w internecie, że Łódzkie Towarzystwo Alzheimerowskie postanowiło wydać je w formie tradycyjnej książki, tak, by mogły trafić do jeszcze większej liczby odbiorców.
Choroba Alzheimera to zwyrodnieniowa, postępująca choroba mózgu o nieznanej etiologii. Jest nieuleczalna, ale można łagodzić jej objawy i spowalniać rozwój. Chorym odbiera pamięć i zdolność samodzielnego funkcjonowania, ich opiekunów często zamyka w domu i czyni bezsilnymi wobec utraty kontaktu z bliską osobą.
