Jakość łódzkiej wody jest nieustannie kontrolowana. W stu punktach miasta pracownicy laboratoriów ZWIK i Sanepidu pobierają próbki wody. Sprawdzają jej kilkadziesiąt parametrów. Dodatkowo - przez całą dobę - nad jakością wody czuwają ryby i małże. Żyją w akwariach, przez które przepływa woda. Okonie i małże to bardzo czułe organizmy. Natychmiast reagują na zmianę parametrów wody. Małże (skójki zaostrzone) przywożone są z jezior w okolicach Poznania. "Pracują" przez trzy miesiące, po tym czasie wracają do swojego środowiska. Skójki mają przyczepione do muszli czujniki, które przekazują sygnały o ich aktywności na ekrany komputerów. Małże mają swój specyficzny rytm dobowy. Ich muszle są otwarte, kiedy są aktywne, a zamykają się podczas odpoczynku. Gwałtowne zamknięcie się muszli wszystkich małży uruchamia alarm - zapala się lampa sygnalizacyjna, z głośników słychać donośny dźwięk. Wtedy do pracy przystępują laboranci, którzy badają wodę.
Mówimy o sytuacji hipotetycznej, gdyż do tej pory ani ryby, ani małże nie wywołały alarmu. Zbiorniki z małżami stoją obok akwariów z rybami. Za dostarczanie i wymianę narybku okoni odpowiada ichtiolog. Ryby nie mają czujników, są ciągle obserwowane przez pracowników ZWIK. Jeśli zdarza się coś niepokojącego, okonie zachowują się nietypowo: zbijają się w grupy, przechylają się lub obracają do góry brzuchem, wówczas do pracy wkraczają laboranci.
ZWIK ma jeszcze jeden sposób na kontrolowanie jakości wody. Wykorzystuje się do tego świecące bakterie, które przechowuje się w lodówkach. Po rozmrożeniu bakterii do fiolki wlewa się wodę. Specjale urządzenie zwane spektrometrem odczytuje ilość światła wydzielanego przez bakterie. Im woda jest czystsza, tym jaśniej świecą.
ZWIK w Łodzi ma jeden z najskuteczniejszych systemów biomonitoringu w Polsce. Do tej pory nie wykrył niczego, co mogłoby niepokoić korzystających z wody mieszkańców. Woda w łódzkich wodociągach w 90 proc.pochodzi z 48 studni głębinowych i jest uznawana za jedną z najlepszych w kraju.
