Artykuł

100 lat podziemnej rzeki Łódki. Zobacz nagranie z zabytkowego kanału

  • kategoria:
  • Miasto

100 lat temu z miejskiego krajobrazu zniknął pierwszy odcinek rzeki Łódki. Ukryto ją w podziemnym kanale między ulicami Wschodnią a Nowomiejską. Obecnie to teren Parku Staromiejskiego.

mat. ZWiK
Rzeka Łódka w kanale
2 zdjęcia
mat. ZWiK
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

Do płynącej przez najbardziej zaludnioną część miasta rzeki trafiały nieczystości z rynsztoków, ścieki z fabryk, odpadki z targowisk. Nad brzegami cuchnącego kanału w wyjątkowo niehigienicznych warunkach odbywał się handel. W drewnianych straganach sprzedawano między innymi pieczywo, nabiał, mięso i ryby.

Obawiając się wybuchu epidemii w mieście władze rosyjskie na początku XX wieku nakazały właścicielom przylegających do Łódki nieruchomości przykryć ją murowanym sklepieniem "nieprzepuszczającym jej zaraźliwych wyziewów". W przypadku uchylania się od nakazu karą miała być likwidacja nadrzecznych targowisk. W 1905 roku zdecydowano o wyasygnowaniu z miejskiej kasy pieniędzy na uporządkowanie rzeki od Franciszkańskiej do Nowomiejskiej. Wbijane w dno drewniane pale miały zapobiegać osuwaniu się brzegów, poszerzono koryto i odsunięto od niego stragany, grodząc je drewnianym płotem.

Prace te były prowizoryczne. Już w 1913 roku łódzkie gazety donosiły, że brzegi Łódki przy Nowomiejskiej są "podmyte i grożą zawaleniem”. Za uporządkowanie rzeki zabrali się okupujący Łódź Niemcy. Kosztorys budowy żelbetonowego kanału oszacowano na 150 tys. ówczesnych marek. Do 1 marca 1916 roku nakazano usunąć wszystkie stragany. Prace budowlane ruszyły w maju, a zostały zakończone w 1917 roku. Nad schowaną pod ziemię rzeką powstała nowa handlowa ulica "Nad Łódką". Był to chyba pierwszy w Łodzi woonerf z wydzielonym pasem zieleni, szpalerami istniejących do dziś drzew i ławkami.

Obecnie kanałem Łódki odprowadzany jest z centrum miasta nadmiar wód deszczowych. Rzeka została włączona do systemu tak zwanych "przelewów burzowych". Płynącą pod ziemią strugę można obserwować w Parku Śledzia przez specjalny wizjer zwany "okiem śledzia".

Pracownicy ZWIK z okazji 100-lecia zakrycia rzeki na jednej z parkowych alei stworzyli kolejny punkt obserwacyjny. Spoglądając przez ażurowy właz zobaczymy nie tylko nurt Łódki, ale również najbardziej "filmowy" w Polsce podziemny kanał. Powstały w nim bowiem zdjęcia do trzech produkcji filmowych, w tym nominowanego do Oskara "W ciemności" Agnieszki Holland. Zbudowany 100 lat temu kryty kanał znajduje się w wyjątkowym dla historii miasta miejscu. To tu istniał staw z groblą i młynem, w którym z czasem uruchomiono pierwszą włókienniczą maszynę - folusz.


Zachowany w archiwach ZWIK oryginalny plan kanału z 1918 roku. Zachował się również plan z 1927 roku odprowadzenia do Łódki ścieków z hali rybnej znajdującej się na posesji przy ulicy Nad Łódką nr 2.


Zabytkowy, 100-letni kanał Łódki ma długość 218 metrów, 6,3 metra szerokości i 3,25 wysokości. Kolejne odcinki Łódki na terenie obecnego Parku Śledzia i Manufaktury wprowadzono pod ziemię po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i po II wojnie światowej.

ZOBACZ TAKŻE

Aktualności

wtorek, 6 lipca 2021

Wniosek o świadczenie 300+ złożysz tylko elektronicznie

ZUS

Od 1 lipca 2021 r. nastąpiły istotne zmiany w zakresie realizacji świadczenia 300+ w ramach programu „Dobry start”. Od tej daty beneficjenci 300+ będą mogli składać wniosek o ustalenie prawa do… więcej

poniedziałek, 21 czerwca 2021

nowe zasady przyznawania dodatków mieszkaniowych od 01 lipca 2021 r

Piotr Skobel

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, iż od 1 lipca 2021 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Najważniejsze zmiany to: definicja dochodu, który będzie… więcej

przypominamy o składaniu wniosków o świadczenie wychowawcze (500+)

Piotr Skobel

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi przypomina, że trwa akcja naboru wniosków o świadczenie wychowawcze (500+) na okres od 1 czerwca 2021 r. do 30 maja 2022 r.W związku z tym, tylko złożenie wniosku… więcej

nowy okres zasiłkowy/świadczeniowy dla wniosków składanych drogą elektroniczną

Piotr Skobel

Centrum Świadczeń Socjalnych informuje, iż od dnia 1 lipca 2021 r. można składać drogą elektroniczną wnioski na nowy okres zasiłkowy/świadczeniowy o przyznanie: świadczeń rodzinnych za… więcej

czwartek, 17 czerwca 2021

Świadczenie dobry start (300+) na nowych zasadach w ZUS

Piotr Skobel

Od 01-07-2021 r. wnioski o świadczenie dobry start (300+) będzie przyjmował i rozpatrywał Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi nie będzie już realizowało tego zadania. … więcej

poniedziałek, 14 czerwca 2021

Terminy wypłat 500+ na okres świadczeniowy 2021/2022

Marcin Supera

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi  informuje, iż na nowy okres świadczeniowy 2021/2022 rozpoczynający się od czerwca 2021 r. wypłaty świadczenia wychowawczego (500+) odbywają się w dwóch terminach:… więcej