Artykuł

100 lat podziemnej rzeki Łódki. Zobacz nagranie z zabytkowego kanału

  • kategoria:
  • Miasto

100 lat temu z miejskiego krajobrazu zniknął pierwszy odcinek rzeki Łódki. Ukryto ją w podziemnym kanale między ulicami Wschodnią a Nowomiejską. Obecnie to teren Parku Staromiejskiego.

mat. ZWiK
Rzeka Łódka w kanale
2 zdjęcia
mat. ZWiK
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

Do płynącej przez najbardziej zaludnioną część miasta rzeki trafiały nieczystości z rynsztoków, ścieki z fabryk, odpadki z targowisk. Nad brzegami cuchnącego kanału w wyjątkowo niehigienicznych warunkach odbywał się handel. W drewnianych straganach sprzedawano między innymi pieczywo, nabiał, mięso i ryby.

Obawiając się wybuchu epidemii w mieście władze rosyjskie na początku XX wieku nakazały właścicielom przylegających do Łódki nieruchomości przykryć ją murowanym sklepieniem "nieprzepuszczającym jej zaraźliwych wyziewów". W przypadku uchylania się od nakazu karą miała być likwidacja nadrzecznych targowisk. W 1905 roku zdecydowano o wyasygnowaniu z miejskiej kasy pieniędzy na uporządkowanie rzeki od Franciszkańskiej do Nowomiejskiej. Wbijane w dno drewniane pale miały zapobiegać osuwaniu się brzegów, poszerzono koryto i odsunięto od niego stragany, grodząc je drewnianym płotem.

Prace te były prowizoryczne. Już w 1913 roku łódzkie gazety donosiły, że brzegi Łódki przy Nowomiejskiej są "podmyte i grożą zawaleniem”. Za uporządkowanie rzeki zabrali się okupujący Łódź Niemcy. Kosztorys budowy żelbetonowego kanału oszacowano na 150 tys. ówczesnych marek. Do 1 marca 1916 roku nakazano usunąć wszystkie stragany. Prace budowlane ruszyły w maju, a zostały zakończone w 1917 roku. Nad schowaną pod ziemię rzeką powstała nowa handlowa ulica "Nad Łódką". Był to chyba pierwszy w Łodzi woonerf z wydzielonym pasem zieleni, szpalerami istniejących do dziś drzew i ławkami.

Obecnie kanałem Łódki odprowadzany jest z centrum miasta nadmiar wód deszczowych. Rzeka została włączona do systemu tak zwanych "przelewów burzowych". Płynącą pod ziemią strugę można obserwować w Parku Śledzia przez specjalny wizjer zwany "okiem śledzia".

Pracownicy ZWIK z okazji 100-lecia zakrycia rzeki na jednej z parkowych alei stworzyli kolejny punkt obserwacyjny. Spoglądając przez ażurowy właz zobaczymy nie tylko nurt Łódki, ale również najbardziej "filmowy" w Polsce podziemny kanał. Powstały w nim bowiem zdjęcia do trzech produkcji filmowych, w tym nominowanego do Oskara "W ciemności" Agnieszki Holland. Zbudowany 100 lat temu kryty kanał znajduje się w wyjątkowym dla historii miasta miejscu. To tu istniał staw z groblą i młynem, w którym z czasem uruchomiono pierwszą włókienniczą maszynę - folusz.


Zachowany w archiwach ZWIK oryginalny plan kanału z 1918 roku. Zachował się również plan z 1927 roku odprowadzenia do Łódki ścieków z hali rybnej znajdującej się na posesji przy ulicy Nad Łódką nr 2.


Zabytkowy, 100-letni kanał Łódki ma długość 218 metrów, 6,3 metra szerokości i 3,25 wysokości. Kolejne odcinki Łódki na terenie obecnego Parku Śledzia i Manufaktury wprowadzono pod ziemię po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i po II wojnie światowej.

ZOBACZ TAKŻE

Aktualności

środa, 21 września 2022

Dodatek dla gospodarstw domowych - ilustracja ozdobna bez dalszego znaczenia

Uwaga – ogrzewanie mieszkania, domu gazem

Marcin Supera

Dodatek przysługuje gospodarstwom domowym, które ogrzewają domy kotłem gazowym zasilanym gazem płynnym ze zbiornika gazu skroplonego LPG. Składając wniosek o dodatek do gazu LPG należy dołączyć… więcej

wtorek, 20 września 2022

Dodatek dla gospodarstw domowych - ilustracja ozdobna bez dalszego znaczenia

Dodatek dla gospodarstw domowych

Marcin Supera

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi uprzejmie informuje, że w dniu 19 września 2022 r. została opublikowana ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z… więcej

piątek, 16 września 2022

Ikona dodatku węglowego

Brak środków na wypłatę dodatku węglowego

Marcin Supera

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, że na chwilę obecną nie wpłynęły środki na wypłatę dodatku węglowego. Wypłata dodatku nastąpi niezwłocznie po otrzymaniu środków na ten cel. więcej

środa, 17 sierpnia 2022

ikona dodatku węglowego

Dodatek Węglowy

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, że od dnia 17-08-2022 r. można złożyć wniosek o dodatek węglowy. więcej

piątek, 12 sierpnia 2022

Dodatek węglowy- ilustracja ozdobna bez dalszych treści

dodatek węglowy

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi uprzejmie informuje, że w dniu 11 sierpnia 2022 r. została podpisana i opublikowana ustawa o dodatku węglowym (Dz. U.2022 poz. 1692). Zgodnie z ww. ustawą Minister… więcej

czwartek, 4 sierpnia 2022

Wniosek o dodatek osłonowy składa się tylko raz

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi przypomina, że dodatek osłonowy jest przyznawany jednorazowo i przysługuje za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. Wniosku nie należy składać, jeśli… więcej