Artykuł

100 lat podziemnej rzeki Łódki. Zobacz nagranie z zabytkowego kanału

  • kategoria:
  • Miasto

100 lat temu z miejskiego krajobrazu zniknął pierwszy odcinek rzeki Łódki. Ukryto ją w podziemnym kanale między ulicami Wschodnią a Nowomiejską. Obecnie to teren Parku Staromiejskiego.

mat. ZWiK
Rzeka Łódka w kanale
2 zdjęcia
mat. ZWiK
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

Do płynącej przez najbardziej zaludnioną część miasta rzeki trafiały nieczystości z rynsztoków, ścieki z fabryk, odpadki z targowisk. Nad brzegami cuchnącego kanału w wyjątkowo niehigienicznych warunkach odbywał się handel. W drewnianych straganach sprzedawano między innymi pieczywo, nabiał, mięso i ryby.

Obawiając się wybuchu epidemii w mieście władze rosyjskie na początku XX wieku nakazały właścicielom przylegających do Łódki nieruchomości przykryć ją murowanym sklepieniem "nieprzepuszczającym jej zaraźliwych wyziewów". W przypadku uchylania się od nakazu karą miała być likwidacja nadrzecznych targowisk. W 1905 roku zdecydowano o wyasygnowaniu z miejskiej kasy pieniędzy na uporządkowanie rzeki od Franciszkańskiej do Nowomiejskiej. Wbijane w dno drewniane pale miały zapobiegać osuwaniu się brzegów, poszerzono koryto i odsunięto od niego stragany, grodząc je drewnianym płotem.

Prace te były prowizoryczne. Już w 1913 roku łódzkie gazety donosiły, że brzegi Łódki przy Nowomiejskiej są "podmyte i grożą zawaleniem”. Za uporządkowanie rzeki zabrali się okupujący Łódź Niemcy. Kosztorys budowy żelbetonowego kanału oszacowano na 150 tys. ówczesnych marek. Do 1 marca 1916 roku nakazano usunąć wszystkie stragany. Prace budowlane ruszyły w maju, a zostały zakończone w 1917 roku. Nad schowaną pod ziemię rzeką powstała nowa handlowa ulica "Nad Łódką". Był to chyba pierwszy w Łodzi woonerf z wydzielonym pasem zieleni, szpalerami istniejących do dziś drzew i ławkami.

Obecnie kanałem Łódki odprowadzany jest z centrum miasta nadmiar wód deszczowych. Rzeka została włączona do systemu tak zwanych "przelewów burzowych". Płynącą pod ziemią strugę można obserwować w Parku Śledzia przez specjalny wizjer zwany "okiem śledzia".

Pracownicy ZWIK z okazji 100-lecia zakrycia rzeki na jednej z parkowych alei stworzyli kolejny punkt obserwacyjny. Spoglądając przez ażurowy właz zobaczymy nie tylko nurt Łódki, ale również najbardziej "filmowy" w Polsce podziemny kanał. Powstały w nim bowiem zdjęcia do trzech produkcji filmowych, w tym nominowanego do Oskara "W ciemności" Agnieszki Holland. Zbudowany 100 lat temu kryty kanał znajduje się w wyjątkowym dla historii miasta miejscu. To tu istniał staw z groblą i młynem, w którym z czasem uruchomiono pierwszą włókienniczą maszynę - folusz.


Zachowany w archiwach ZWIK oryginalny plan kanału z 1918 roku. Zachował się również plan z 1927 roku odprowadzenia do Łódki ścieków z hali rybnej znajdującej się na posesji przy ulicy Nad Łódką nr 2.


Zabytkowy, 100-letni kanał Łódki ma długość 218 metrów, 6,3 metra szerokości i 3,25 wysokości. Kolejne odcinki Łódki na terenie obecnego Parku Śledzia i Manufaktury wprowadzono pod ziemię po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i po II wojnie światowej.

ZOBACZ TAKŻE

Aktualności

czwartek, 12 grudnia 2024

Nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, że 12 grudnia 2024 r.  weszła w życie ustawa z dnia 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2024 r.… więcej

wtorek, 12 listopada 2024

świadczenia pielęgnacyjne- ilustracja ozdobna bez dalszych treści

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2025

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 listopada 2024 r. w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2025 więcej

piątek, 22 listopada 2024

Wypłata bonu energetycznego dla osób, które złożyły kompletne wnioski w miesiącu wrześniu 2024 r.

Piotr Skobel

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, że otrzymało kolejną transzę środków na wypłatę bonu energetycznego. W związku z powyższym w dniu 22.11.2024 r. zostały zrealizowane wypłaty dla osób,… więcej

czwartek, 24 października 2024

339620

Nowe zasady przedłużania prawa do świadczeń związanych z niepełnosprawnością

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi przypomina, że warunkiem przedłużenia ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności jest złożenie wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia… więcej

środa, 23 października 2024

zarowka

Pierwsze wypłaty bonu energetycznego w miesiącu październiku

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, że osoby, które w miesiącu sierpniu 2024 r. złożyły kompletne wnioski o wypłatę bonu energetycznego otrzymają świadczenie do końca października 2024 r. … więcej

poniedziałek, 30 września 2024

Brak środków na wypłatę bonu energetycznego

Centrum Świadczeń Socjalnych w Łodzi informuje, że na chwilę obecną nie wpłynęły środki na wypłatę bonu energetycznego. Wypłata bonu nastąpi niezwłocznie po otrzymaniu środków na ten cel. więcej